ISSUE 4 – 2022 (27)

Pages: 246 – 254

Tytuł: Ocena możliwości wykorzystania pomiaru czasu otwartego do oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych cementowych zapraw klejących do płytek ceramicznych

Title: Assessment of the possibility of using the measurement of open time to assess and verify the constancy of performance of cementitious ceramic tile adhesives

Cristina Stancu, Dawid Dębski, Jacek Michalak

e-mail: jmichalak@atlas.com.pl

doi: https://doi.org/10.32047/cwb.2022.27.4.1

StreszczenieAbstract
W pracy analizie poddano wyniki pomiarów czasu otwartego zaprawy klejącej do płytek ceramicznych po czasie nie krótszym niż 30 minut uzyskane przez 27 laboratoriów uczestniczących w programie porównań międzylaboratoryjnych. Uzyskane wyniki zostały statystycznie opracowane zgodnie z wymaganiami normy ISO 13528 i ocenione zgodnie z kryteriami analizy z-score zawartymi w normie EN ISO/IEC 17043. 22 z 24 laboratoriów jakie nadesłały wyniki pomiaru czasu otwartego potwierdziły swoje kompetencje uzyskując wynik „zadowalający” zgodnie z przyjętymi kryteriami oceny. Wynik uzyskany przez jedno laboratorium został sklasyfikowany jako „wątpliwy”, zaś kolejne laboratorium uzyskało wynik „niezadowalający”. Z perspektywy laboratoriów uczestniczących w porównaniach międzylaboratoryjnych uzyskane wyniki należy ocenić jako satysfakcjonujące i tym samym laboratoria potwierdziły swoje kompetencje. Należy jednak odnotować znaczny rozrzut wyników pomiaru czasu otwartego – 22 laboratoria, których wyniki zostały sklasyfikowane jako „zadowalające”, uzyskały wyniki od 0,1 N/mm2 do 1,0 N/mm2. Tak znaczny rozrzut wyników pomiaru czasu otwartego wyznaczanego poprzez oznaczenie przyczepności jednoznacznie wskazuje, że ta metoda ma zbyt małą dokładność i nie powinna być wykorzystywana w procesie oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych zapraw klejących do płytek ceramicznych.The study analyzed the results of open time measurements of ceramic tile adhesives after not less than 30 minutes, obtained by 27 laboratories participating in the interlaboratory comparison program. The obtained results were statistically analyzed following the requirements of ISO 13528 and assessed under the z-score analysis criteria contained in the EN ISO/IEC 17043. 22 out of 24 laboratories that sent the results of the open time measurement confirmed their competencies, obtaining a “satisfactory” result following the evaluation criteria. The result obtained by one laboratory was classified as “questionable”, and another received the result as “unsatisfactory”. From the perspective of laboratories participating in interlaboratory comparisons, the obtained results should be assessed as satisfactory, and thus the laboratories confirm their competence. However, a wide scatter of the results of the open time measurement should be noted – 22 laboratories, the results of which were classified as “satisfactory”, obtained results from 0.1 N/mm2 to 1.0 N/mm2. Such a wide scatter of the results of open time measurements determined by the adhesion strength indicates that this method has too little accuracy, and it should not be used in the assessment and verification of constancy of performance of ceramic tile adhesives.

Pages: 255 – 264

Tytuł: Wpływ wybranych dodatków organicznych na własności magnezjowo-chromitowych materiałów ogniotrwałych

Title: Effect of selected organic additives on the properties of magnesia-chromite refractories

Józef Wojsa, Wiesław Zelik, Sebastian Sado, Robert Świerszcz

e-mail: Wieslaw.Zelik@ropczyce.com.pl

doi: https://doi.org/10.32047/cwb.2022.27.4.2

StreszczenieAbstract
Podjęto próbę dostosowania rodzaju dodatków organicznych do składników masy na wyroby magnezjowo-chromitowe. Posłużono się w tym celu sformułowaną przez Sandersona koncepcją elektroujemności oraz elektroujemności molowej. Wybrano cztery dodatki organiczne, a ich wpływ na właściwości tworzywa zbadano wykonując całkowite doświadczenie czynnikowe 24. Podstawowe właściwości tworzywa przedstawiono w formie siedmiu funkcji odpowiedzi, z których sześć opisano równaniami zweryfikowanymi statystycznie. Dokonano wyboru najkorzystniejszych wariantów na podstawie sześciu kryteriów charakteryzujących tworzywa. Wprowadzenie do masy dodatków organicznych jako środków poślizgowych, spowodowało poprawę praktycznie wszystkich właściwości materiałów magnezjowo-chromitowych po wypaleniu. Wykazano celowość stosowania kompozycji dodatków.An attempt was made to adjust the kind of organic additives to the components of the mass for the magnesia-chromite products. This was done using Sanderson’s concept of electronegativity and molar electronegativity. Four organic additives were selected and their influence on the properties of the refractories was studied by performing a total factorial experiment 24. The basic properties of the refractories are presented in the form of seven response functions, six of which are described by statistically verified equations. The most favourable options were selected on the basis of six criteria that characterise the materials. The introduction of organic additives as slip agents into the mass, resulted in an improvement in practically all properties of the magnesia-chromite materials after firing. The purposefulness of the additive composition was demonstrated.

Pages: 265 – 274

Tytuł: „Zielone kompetencje” pracowników przemysłu cementowego w kontekście założeń Europejskiego Zielonego Ładu

Title: Green competencies of cement industry employees in the context of the assumptions of the European Green Deal

Michał Lewandowski, Grzegorz Kądzielawski

e-mail: gkadzielawski@wsb.edu.pl

doi: https://doi.org/10.32047/cwb.2022.27.4.3

StreszczenieAbstract
W artykule dokonano analizy literatury pod kątem próby zdefiniowania pojęcia zielonych kompetencji oraz wyspecyfikowania ich rodzajów. Wskazano również główne cele w obszarze ochrony środowiska w zakresie przemysłu cementowego, które wynikają z Europejskiego Zielonego Ładu i opisane zostały przez Europejskie Stowarzyszenie Cementu – CEMBUREAU. Realizacja założonych celów środowiskowych będzie wymagała dużych inwestycji budżetowych, a także wsparcia kadr posiadających zielone kompetencje. Wskazane w artykule rodzaje zielonych kompetencji są na tyle uniwersalne, iż znajdą zastosowanie nie tylko w przemyśle cementowym ale również w ramach innych gałęzi gospodarki.The article analyses the literature in terms of an attempt to define the concept of green competences and to specify their types. The main objectives in the field of environmental protection in the cement industry, resulting from the European Green Deal, and described by the European Cement Association – CEMBUREAU were also indicated. The implementation of the assumed environmental goals will require high-budget investments, as well as the support of staff with green competences. The types of green competences indicated in the article are universal enough to be used not only in the cement industry, but also in other branches of the economy.

Pages: 275 – 284

Tytuł: Zawiesina nanorurek z surfaktantem, a właściwości reologiczne zapraw cementowych

Title: Nanotubes suspension and rheological properties of cement mortars

Eryk Goldmann, Aleksandra Kostrzanowska-Siedlarz, Marcin Górski, Barbara Klemczak

e-mail: eryk.goldmann@polsl.pl

doi: https://doi.org/10.32047/cwb.2022.27.4.4

StreszczenieAbstract
Dodatek nanomateriałów węglowych wpływa na szereg właściwości kompozytów cementowych. Pomimo wielu badań na temat właściwości stwardniałych materiałów cementowych, wpływ nanorurek węglowych [MWCNT, ang. Multiwall Carbon Nanotube] na właściwości reologiczne zapraw cementowych, wciąż nie jest wystarczająco opisany. Badania wykazały, że właściwości reologiczne zapraw z MWCNT, oznaczone Viskomatem NT, okazały się bardzo zależne od czasu sonikacji i ilości MWCNT. Wraz ze wzrostem czasu sonikacji zawiesiny z MWCNT i surfaktantem oraz wraz ze zmniejszeniem zawartości MWCNT płynność zaprawy jest większa, tym samym zmniejsza się zarówno granica płynięcia jak i lepkość plastyczna.The addition of carbon nanomaterials influences the variety of properties, of cementitious composites. Despite the multiple researches in the topic of properties of the hardened cement materials the influence of the Mutiwall Carbon Nanotubes [MWCNT] on rheological parameters of the cement mortars is not sufficiently described. Research shows that rheological properties of cement mortars with the MWCNTs, determined with the use of Viscometer NT, proved to be strongly dependent on the sonication time and amount of MWCNT, added. Increase of sonication time of MWCNT suspension with surfactant and decrease of amount of MWCNT caused increment in fluidity while yield stress parameter and plastic viscosity parameter decreased.

Pages: 285 – 299

Tytuł: Właściwości cementu o małej zawartości klinkieru portlandzkiego, o różnej zawartości popiołu lotnego krzemionkowego i granulowanego żużla wielkopiecowego

Title: Properties of cement with the low Portland clinker and the different content of silica fly ash as well as granulated blast furnace slag

Michał Wieczorek, Paweł Pichniarczyk

e-mail: michal.wieczorek@icimb.lukasiewicz.gov.pl

doi: https://doi.org/10.32047/cwb.2022.27.4.5

StreszczenieAbstract
W artykule przedstawiono badania określające możliwości zastosowania cementów wieloskładnikowych o małej zawartości klinkieru portlandzkiego w zaprawach budowlanych, w tym zaprawach specjalnych. Zastosowane w badaniach dodatki główne w postaci mielonego, granulowanego żużla wielkopiecowego oraz popiołu lotnego krzemionkowego posiadały zbliżony skład ziarnowy, nieprzekraczający 40 μm. Dodano je do zapraw jako zamienniki cementu portlandzkiego w ilości 50 oraz 70%, a także jako ich mieszaniny, w ilościach nie przekraczających 70%. Wykonano badania określające wpływ udziału jak i zawartości SiO2 oraz CaO w poszczególnych składnikach głównych, na wytrzymałość zaprojektowanych cementów. Wyniki badań wykazują, iż cementy te można stosować w technologii betonów samozagęszczalnych oraz w mieszaninach uszczelniających, do zastosowań w pracach geoinżynieryjnych, które przeznaczone są do wykonywania wzmacniania i uszczelniania podłoża gruntowego. Proponowana technologia produkcji cementów CEM V oraz CEM VI oprócz korzystnych zmian ich właściwości, powoduje znaczne zmniejszenie zużycia energii, potrzebnej do wytwarzania tych cementów.The paper presents a study to determine the applicability of blended cements with low Portland clinker content in construction mortars, including special mortars. The main additives used in the study, in the form of ground granulated blast furnace slag and silica fly ash, were characterised by a similar grain composition of less than 40 μm. They were introduced into mortars as a replacement for Portland cement in amounts of 50 and 70 % and their mixtures in amounts not exceeding 70 %. Tests were carried out to determine the influence of the proportion, as well as the SiO2 and CaO content of the individual main components, on the strength parameters of the designed cements. The results show that these cements can be used in self-compacting concrete technology and in sealing mixtures for geoengineering applications, which are designed to perform soil reinforcement and sealing. The proposed technology for the production of CEM V and CEM VI cements, in addition to the favourable changes in their properties, results in a significant reduction in the energy required to produce these cements.